تعاریف و اصطلاحات گمركی و حمل و نقل بین المللی
گمرك (customs) : تشكیلاتی است دولتی كه عهده دار اجرای قوانین گمركی ، وصول حقوق و عوارض ورودی و صدوری ، انجام تشریفات واردات، ترانزیت و صادرات كالا می باشد.
حقوق گمركی : حقوقی است كه طبق تعرفه گمركی وضع شده و به اجناس و كالاها هنگام ورود یا صدور از قلمرو گمركی تعلق می گیرد.
تشریفات : كلیه عملیاتی كه باید توسط اشخاص ذینفع و گمرك انجام گیرد تا یك كالا صادر و یا وارد گردد.
ترانزیت : روش گمركی است كه براساس آن كالاها تحت نظارت گمرك، از یك گمرك به گمرك دیگر حمل می گردد.
ترخیص : به معنی خارج شدن كالا از گمرك پس از انجام تشریفات گمركی است.
اظهارنامه گمركی : ذكر مشخصات كامل كالا در اظهارنامه تسلیمی به گمرك را می گویند.
كابوتاژ : عبارتست از حمل كالا از یك نقطه به نقطه دیگر، در یك كشور از راه دریا یا رودخانه های مرزی
قانون امور گمركی : مشتمل بر ?? ماده می باشد كه در گمركات كشور اجرا می گردد آئین نامه اجرائی این قانون دارای ۳۹۷ ماده می باشد كه در آن رویه های مختلف گمركی درخصوص واردات، صادرات، تشریفات گمركی، ارزیابی، ترخیص، تخلفات، قاجاق گمركی، اختلافات گمركی و سایر مسائل گمركی تشریح گردیده است.
كالای متروكه : مدت مجاز توقف كالاهای وارده به گمرك چهارماه بعد از تاریخ تحویل اظهارنامه و صدور قبض انبار است. درصورتی كه در این فاصله برای تشریفات گمركی مراجعه نشود، كالا متروكه محسوب می گردد؛ این مهلت در صورت درخواست صاحب مال این مدت به شرط پرداخت حق انبارداری تا ۴ ماه دیگر قابل تمدید است.
حق العملكاری در گمرك : حق العملكار در گمرك به شخصی (حقیقی یا حقوقی) اطلاق می شود كه تشریفات گمركی كالای متعلق به اشخاص دیگر را به وكالت از طرف آن شخص در گمرك انجام دهد.
این شخص حقیقی یا حقوقی بایستی پروانه حق العملكاری از گمرك دریافت نماید.
تعرفه گمركی : به معنی دریافت حقوق و عوارض گمركی است كه بر روی هر كالا بسته می شود بطور مثال وقتی می گویند تعرفه ورود تلویزیون ۳۰% است یعنی مأخذ دریافت حقوق و عوارض گمركی این كالا ۳۰% می باشد.
«تعرفه» به معنی جدول طبقه بندی كالایی هم در كتاب مقررات صادرات و واردات آمده است كه اصطلاح خارجی آن (Nomenclature ) می باشد. مثلاً وقتی می گویند تعرفه تلویزیون ۱۵/۸۵ می باشد یعنی تلویزیون در سیستم طبقه بندی كالایی بین المللی در فصل ?? و ردیف ?? جای گرفته است.
– سیستم هماهنگ توصیف و كدگذاری كالا (HS ) :
تعرفه های ترجیحی : به منظور ایجاد انگیزه و برقراری تسهیلات جهت ورود و صدور كالا برقرار می شود و حد پائین تری از حقوق گمركی برای گروهی از كشورها تعیین و اعمال می شود كه آن را تعرفه ترجیحی می نامند.
نرخ ارز : برای محاسبه ارزش كالا جهت پرداخت حقوق و عوارض گمركی ارزش كالا كه با پول خارجی فاكتور شده است باید به ریال ایران تبدیل شود و نرخ ارز برای محاسبات گمركی نرخ رسمی ارز در كشور می باشد كه توسط بانك مركزی همه روزه اعلام و ابلاغ می شود.
حمل و نقل بین المللی
سیستم قرار دادهای دریایی
چارترپارتی :
قراردادی است كه به وسیله آن مالك كشتی موافقت می كند كه كشتی خود یا قسمتی از آن را برای حمل كالا از بندری به بندر دیگر در اختیار تاجر یا شخص دیگری كه اجاره كننده نامیده می شود بگذارد و در ازاء آن كرایه دریافت كند. یا اینكه كشتی خود را برای مدت زمان معینی اجاره دهد، كه در این حالت مبلغ پرداخت شده را اجاره می نامند.